Ndërrimi i emrit të shkollës dhe pavarësimi i saj,

Shkolla Fillore në Mirash ishte paralele e ndarë e Shkollës Fillore në Babush. Njëjta ishin edhe Shkollat e Fshatrave Cërnillë, Surqinë, Prelez dhe Tërn.

Në shkollon Amë në Babush kishte zyrën Drejtori i Shkollës , Drejtoria. Aty ishte edhe Arkivi i Shkollës. Dita e Shkollës ishte 16 Nëntori. Për çdo vit organizohej në shkollën amë një Manifestim për Ditën e Shkollës. Në ato Manifestime prezantonin nxënësit e të gjitha paraleleve të ndara si dhe nga shkolla Amë. Programi kulturor ishte dy gjuhësor, në shqipe dhe serbokroate . Atë ditë organizohej edhe një  turnir i shkollave në futboll. Ishte koha e “Vëllazërim – Bashkimit”.

Me ardhjen e Milosheviqit në Pushtet në Serbi dhe vizitën e tij në Fushë Kosovë, edhe tek serbët në Babush filluan të shfaqen ndjenjat shoviniste e të urrejtjes të gjithë asaj që kishte të bënte me shqiptarët .

Serbëve në Babush përnjëherë filloi tu pengoj emri i Shkollës (Hallit Ibishi), Drejtori Shqiptar i Shkollës (Ali Bytyçi) , Nxënësit shqiptar nga Surqina që vijonin mësimet aty . Atyre u pengonte edhe Drejtori i Shtëpisë së Kulturës “Ruzha Paunoviq” (Tefik Lohaj)

Serbet filluan t’i luftonin  gjithçka qe kishte të bënte me shqiptarët .

Fillimi ishte Shkolla . Konkretisht emri i shkollës. Pa një pa dy Kuvendi Komunal morri vendim për ndryshimit e emrit të shkollës nga “Halit Ibishi” në “Jedinstvo”.

Arsyetim merrej se para se shkolla të te merrte emrin Halit Ibishi paska mbajtur emrin Jedinstvo. Dhe se ai ndryshim qenka bërë nga shqiptarët dhe se serbët nuk qenkan pyetur fare. Serbët konsideronin se nuk është ndërrim i emrit të shkollës por kthimi i Emrit të  mëparshëm i cili qenka ndryshuar pa vullnetin e tyre.

Ndërrimi i emrit të shkollës nuk u mirëprite nga shqiptarët . Ai u kundërshtuar nga të gjithë .

Kundërshtimi në Mirash i ndërrimit të emrit të shkollës

Pak ditë pas u njoftuam për vendimin komunal për ndërrimit të emrit të shkollës u takuam unë, Rashit Çalaj dhe Jusuf Bytyçi. Takimi u bë në Odën e prindit tim. Biseduam konkretisht rreth çështjes së emrit të shkollës dhe formën se si të kundërshtohej ajo. Vendosëm të thirrnim një mbledhje të Rinisë dhe aty te dalim me një Deklarate kundërshtimi.

Mbledhja u mbajt në objektin e shkollës së vjetër . Nuk më kujtohet numri i pjesëmarrësve, nuk besoj të këtë qenë më shumë se 25 persona.

Por sa filluam mbledhjen erdhën edhe disa të moshuar , ishin Deli Bytyçi, Vehbi Lohaj (mësuesi) dhe ndoshta edhe ndonjë tjetër.

Fjalimi i bacit Deli ishte jashtëzakonisht i mirë cili në një mënyrë na trimëroi që të vazhdojmë kundërshtimin e ndërrimit të emrit të shkollës edhe më me këmbëngulje .

Që nga ajo mbledhje filluan organizimi dhe mobilizimi në fshat për të mbrojtur emrin e shkollës.

Mbledhjet në vazhdim mbaheshin në objektin e Ri të shkollës në mes të fshatit. Tani më i gjithë fshati ishte i mobilizuar.

Mbaheshin mbledhje të rregullta për koordinimin e veprimeve. Veprimet koordinoheshin edhe me veprimtarët nga fshatrat tjera. Kështu në Mirash prezantonin  veprimtar nga Cërnilla dhe anasjelltas .

Duke kundërshtuar vendimin e ndërrimit të emrin mundoheshim të kundërshtonim politiken shoviniste serbe e cila kishte filluar me një intensitet edhe egërsi jo normale dhe tejet antishqiptare.

Për tubimet e shumta është shkruar edhe në mjetet e informimit . Rilindja si gazete ditore ka pasur disa artikuj. Një tubim ishte paraqitur edhe në lajmet e TVP me video.

Rasti i ndërrimit të emrit te shkollës përmendej dhe diskutohej gjithandej në Kosovë. Si skandal që pushteti serb kishte ndërmarrë .

Në këto tubime shpeshherë merrnin pjese edhe struktura politike dhe institucionale Komunale .

Disa here janë zgjedhur komisione nga Mirashi për te diskutuar këtë çështje në institucionet Komunale.

Deli Bytyçi, Nezir Hashani dhe Mejdi Hashani ishin pritur nga Kryetari i Komunës Skënder Lamaxhema si dhe ai i Komitetit Komunal,  Muhamet Maloku.

Në ato bisedime nuk ishte arritur ndonjë pajtim. Ata deklaroheshin se ky është Vendim i keq apo i mirë por që duhet të realizohet .

Suspendimi i Ali Bytyçit nga posti i Drejtorit

Drejtori i Shkollës Ali Bytyçi ishte në pozitën më të vështirë gjatë këtij procesi . Ai ligjërisht ishte i obliguar ti respektonte Vendimet Komunale por njëkohësisht nuk ishte i pajtimit me ndërrimin e emrit të shkollës. Nga Serbët ai akuzohej si nxitës i revoltës e kundërshtimit që i bëhej nga fshatrat e prekura nga ky ndërrim.

Drejtori Ali Bytyçi nuk zbatonte vendimit komunal andaj ai u suspendua nga posti . Kuvendi Komunal shpalli një formë të gjendjes së jashtëzakonshme në shkolle duke Emëruar masën e Drejtorisë së Dhunshme .

Në Drejtorinë e dhunshme ishin tre Serb dhe dy Shqiptar . Fatkeqësisht të dy shqiptaret ishin mësues nga Mirashi, Iljaz Prekadini dhe Isuf Bajraktari.

Strukturat komunale kishin biseduar edhe me mësuesi Vezir Govori por që nuk kishte pranuar të bëhej vegël e pushtetit duke u inkuadruar në drejtorinë e dhunshme.

Pak ditë pas emërimit të drejtorisë së përkohshme u zbatua Vendimi Komunal me të cilën  përfundimisht u zyrtarizua  ndërrimi i emrit të shkollës . U ndërruan vulat e shkollës që tani mbanin emrin “Jedinstvo”.

Serbët nuk ia harruar këtë mëkat Aliut. Ata në vitin 1990 e burgosën dhe me një procedurë të shpejt e dërgojnë në Gjykatën e Ferizajt ku dënohet me 60 ditë burg .

Ali Bytyçi u dënuar për nxitje dhe organizim të protestave në Mirash. Ai në të vërtetë nuk ishte as nxitës dhe as organizator i tyre, ndonëse ishte aktivist në Mirash  . Dënimi ndaj tij ishte hakmarrje për pengesën e tij ndaj ndërrimit të emrit të shkollës  .

Pas dhjetë dite lirohet nga Burgu .

Takimi në BVI për Arsim

Bashkësia Vetëqeverisëse e Arsimit shkurt BVI (sot njihet si Drejtoria e Arsimit ) drejtohej nga Historiani Dr. Shaban Hashani .

Të zgjedhur nga Mirashi në takim me Dr. Shaban Hashanin ishin Deli Bytyçi, Nezir Hashani dhe unë Xhavit Selmani.

Edhe aty ne kundërshtuam ndërrimin e emrit të shkollës. Ne atëherë merrnim si arsyetim se Halit Ibishi ishte hero i LNÇ dhe se ishte nxënës i shkollës në Mirash. Dhe se e tëra u bë pa transparencë dhe njëanshëm .

Dr. Shaban Hashani u pajtua me ne se ndërrimi nuk ishte i drejt por për tu ndal ai proces tha se është i pa mundur. Ai na tha se “ekziston vetëm një mundësi dhe ajo është nëse shkolla ndahet dhe mund të mbaj emrin” .

Pajtimi për ndarjen e shkollës

Pas takimit në BVI e Arsimit . Në mbrëmje u takuam me Jusuf Bytyçin dhe Rashit Qalajn. Diskutuam gjer e gjate për situatën e krijuar pas marrjes së masave të dhunshme në shkollë .

Vlerësuam se është më mirë që shkolla të pavarësohet. Të largohet nga Shkolla Amë, dhe vetë të vendos për fatin e vet .

Të nesërmen kam shkuar prapë në BVI e Arsimit ku i kam thënë Dr. Shaban Hashanit se nëse shkolla ndahet ne do ta pranojmë .

Më pastaj kolektivi i shkollës ka filluar me procedurën e pavarësimit të shkollës në Mirash, njëjtë kanë vepruar edhe shkollat tjera të cilat ishin paralele të ndara nga shkolla amë.

Emërtimi i Shkollës

Në procedurën e ndarjes së shkollës filloi të bisedohej edhe për emrin e ri që do të mbante shkolla e fshatit .

Kolektivi i shkollës , pra mësuesit ishin përcaktuar që shkolla në Mirash të merrte emrin “Nena Terezë”.

Për çështjen e emërtimit të shkollës thirrem një mbledhje e cila u mbajt në objektin e shkollës së re. Të angazhuar një kohë në çështjen e shkollës ia dhamë të drejtën vetes të merremi edhe me emrin e shkollës megjithëse nuk ishte kompetencë e jona. Pas gjithë atij kontributi të bënim edhe ne një propozim me emrin e shkollës.

Në atë mbledhje Xhavit Lohaj propozoi që shkolla të merrte emrin Nazim Gafurri , Ndërsa Rashit Qalaj propozoi që shkolla të emërohej “Ali Hadri”.

Me shumicë absolute u vendos që propozimi ynë për emërtimin e Shkollës të jetë emri i Historian “Ali Hadri”.

Pavarësimi i shkollës u bë më shpejt se sa do ishin procedurat normale . Thjesht pushteti komunal dëshironte të mbyllte këtë çështje përfundimisht, gjë që edhe ndodhi.

Nga 31 Gusht 1990 zgjidhet  Drejtori i Shkollës në Mirash. Jusuf Bytyçi  është  Drejtori i Parë i Shkollës “Ali Hadri” në Mirash.

Ishte kohë e vështirë marrja e një posti të tillë. Jusufi disa herë e pësoi shkaku i postit të tij. U maltretua fizikisht dhe psiqikisht por nuk u mposht. Pos pengesave politike mësuesit u përballen për shume vite edhe me probleme financiarisht ngase te ardhurat e tyre ishin kryesisht te ardhura nga kontributet vullnetare .

xhavit selmani

Teilen